تیتر اول: الکساندر ووچیچ، رئیس‌جمهور صربستان، روز دوشنبه در بلگراد در گفت‌وگو با یورونیوز بار دیگر بر پایبندی بلگراد به عضویت در اتحادیه‌ی اروپا تأکید کرد. او با وجود گذشت ۱۳ سال از دوران نامزدی صربستان، گفت تا پایان دوره‌ی ریاست‌جمهوری خود در میانه‌ی سال ۲۰۲۷ کشور را «با قاطعیت در مسیر اتحادیه‌ی اروپا» نگه خواهد داشت.
ووچیچ با اشاره به تداوم تظاهرات در این کشور حوزه بالکان غربی، از نحوه‌ی مدیریت نُه ماه اعتراضات توسط دولتش دفاع کرد و در حالی بارها خواستار گفت‌وگو شد که معترضان این درخواست را رد کرده‌اند. او تأکید کرد با وجود افزایش دوقطبی در جامعه، همچنان به عضویت در اتحادیه‌ی اروپا پایبند است.
به‌گفتهٔ ووچیچ، او بارها پیشنهاد گفت‌وگوی عمومی با رهبران اعتراضات را مطرح کرده؛ از جمله مناظره‌ای تلویزیونی که در آن معترضان آزاد باشند مکان را خودشان تعیین کنند و چند نماینده نیز در بحث شرکت دهند. اعتراضاتی که ابتدا در پی فرو ریختن مرگبار سایه‌بان ایستگاه قطار در نووی‌ساد، مرکزمنطقهٔ شمالی وویوودینا، شکل گرفت، حالا خشونت بیشتری به خود گرفته و با حمله به دفاتر حزب حاکم و رویارویی با پلیس ادامه یافته است.
ووچیچ ضمن اعلام آمادگی برای برگزاری انتخابات زودهنگام، تأکید کرد که برگزاری مستمر انتخابات روند پیشرفت کشور را کند می‌کند. او خطاب به معترضان گفت: «گاهی باید کار کنید، نه اینکه تمام توجه خود را صرف کارزارهای سیاسی کنید.»
مصاحبه با «جِین ویدِرْسپون» خبرنگار یورونیوز را در ادامه بخوانید و نسخه کامل آن را در ویدئو بالا تماشا کنید.
سلام، من جین ویدِرْسپون هستم. به ویژه‌برنامه‌ی «گفت‌وگوی اروپا» از بلگراد خوش آمدید؛ جایی که با افتخار میزبان رئیس‌جمهور صربستان، الکساندر ووچیچ، هستم. آقای رئیس‌جمهور، از همراهی شما در گفت‌وگوی امروز صمیمانه تشکر می‌کنم.
از دعوت شما بسیار سپاسگزارم.
اکنون، پس از گذشت نُه ماه از اعتراضات و تظاهرات، شما خواستار گفت‌وگو با مخالفان و معترضان ضد دولتی شده‌اید. آنها بار دیگر این درخواست را رد کرده‌اند. از دیدگاه شما، روند این رویدادها در آینده به کجا می‌انجامد؟ چگونه قصد دارید این وضعیت را اصلاح کنید؟
در حقیقت، من از سال ۲۰۱۴ با موجی از اعتراضات و تظاهرات مواجه بوده‌ام؛ زمانی که ناچار شدیم برای اصلاحات مالی، حقوق بازنشستگان و دستمزد کارکنان دولتی را کاهش دهیم. بله، در نُه ماه گذشته ما شاهد سازمان‌یافته‌ترین اعتراضات و تجمعات بودیم و در ماه مارس هم بزرگ‌ترین تجمع اعتراضی تا به امروز برگزار شد. این اولین باری نبود که چنین درخواستی مطرح می‌کردم. در واقع، اگر اشتباه نکنم، این پنجمین یا ششمین دعوت من برای گفت‌وگو و برگزاری بحث آزاد بود. اما تفاوت این بار چه بود؟ من پیشنهادی مطرح کردم و دیدم که آنها خیلی سریع و کمی عصبی واکنش نشان دادند؛ دلیلش را واقعاً نمی‌دانم. حتی پیشنهاد برگزاری یک مناظره‌ی زنده‌ی تلویزیونی را نیز مطرح کردم. این اختیار را به آنها دادم که چارچوب بحث را مشخص کنند. می‌توانند استودیو را هم خودشان انتخاب کنند؛ من آماده‌ام در هر استودیویی که تعیین کنند حاضر شوم. می‌توانند سه یا چهار نفر را هم با خود بیاورند؛ تنها شرط این است که آنها نمایندگان رسمی‌شان باشند. و آماده بودم علناً درباره‌ی آن گفت‌وگو کنم، چون باور دارم هیچ جایگزینی برای مذاکره و گفت‌وگو وجود ندارد. از نگاه من، هر نوع خشونتی که در خیابان‌ها رخ داد، برای آینده‌ی این کشور زیان‌بار است. وقتی کسی دفاتر حزب حاکم را به آتش می‌کشد یا سنگ به سوی آن پرتاب می‌کند و حتی به افرادی که در داخل نشسته‌اند و گفت‌وگو می‌کنند حمله می‌برد، این اقدام تصویری ناخوشایند و مخرب از کشور به نمایش می‌گذارد. چنین شرایطی به سود صربستان نیست؛ کشوری که می‌کوشد سرمایه‌گذاری‌های جدید را جذب کند و به گردشگران پیام بدهد که: ما جزو امن‌ترین مقاصد اروپا هستیم، به سرزمین ما سفر کنید. این تصاویر برای کشور ما خوب نیست.
از اینجا به بعد، گام بعدی شما چیست؟
باور دارم پیشنهادم پابرجا خواهد ماند تا زمانی که آن را بپذیرند، چراکه روزی ناگزیر خواهند شد با کسی وارد گفت‌وگو شوند. شش ماه پیش به همهٔ روسای دانشکده‌ها، به رئیس دانشگاه بلگراد و به همه پیشنهاد آغاز گفت‌وگو را دادم. این پیشنهاد را در اواخر فوریه مطرح کردم و پیش‌تر از آن، در دسامبر، به خود دانشجویان هم پیشنهاد گفت وشنود دادم. پیشنهاد را نپذیرفتند، چون نگاهشان فقط متوجه من و دولت بود؛ در حالی‌که من می‌خواستم با همهٔ بازیگران دیگر وارد گفت‌وگو شوم. و امیدوارم این وضعیت تغییر کند.
این اعتراض‌ها چگونه جامعهٔ صربستان را دچار دو‌دستگی و فلج کرده است؟ در این اعتراض‌ها تقریباً هیچ پرچمی از اتحادیه‌ی اروپا دیده نمی‌شود، صحنه‌ای کاملاً متفاوت از آنچه در سایر اعتراض‌های منطقه می‌بینیم. برداشت شما از این موضوع چیست؟
شرایط در صربستان، به‌ویژه وقتی بحث به ما مربوط می‌شود، وضعیتی پیچیده و در عین حال شگفت‌آور دارد. سازمان‌های غیردولتی زیادی را می‌بینید که مدام می‌گویند؛ بله، ما حامی اتحادیه‌ی اروپا هستیم و آینده‌ای اروپایی می‌خواهیم. می‌گویند با وجود وُوچیچ دستیابی به آن آینده ممکن نیست؛ هرچند وضعیت اقتصادی ما، در مقایسه با هر دوره‌ی دیگری، در بهترین حالت است. سرانجام توانستیم رتبهٔ اعتباری فیچ را به دست آوریم و چشم‌به‌راه ارزیابی مشابه از سوی مؤسسات استاندارد اَند پور و مودی هستیم. برای اولین بار شاهدیم که نسبت بدهی عمومی به تولید ناخالص داخلی به ۴۴ درصد رسیده است. به بیان دیگر، بدهی عمومی ما تقریباً نصف سطح متوسط در اتحادیه‌ی اروپاست. این نتیجه‌ی اقداماتی است که انجام دادیم. در جای‌جای شهر می‌توان دید که که جرثقیل‌های ساختمانی مشغول کارند. این صحنه در همه‌جای شهر به چشم می‌خورد. هر روز شاهدیم که این شهر زیباتر می‌شود و کشور هم بیش از پیش رنگ زیبایی می‌گیرد. نه‌فقط حقوق کارمندان دولت، بلکه کل دستمزدها و حقوق‌ها و حتی مستمری‌ها در حال افزایش است. این دستاوردها، نتایجی مثبت به شمار می‌روند. وقتی بحث قطبی‌شدن را مطرح کردید، درست است؛ ما امروز رسانه‌هایی کاملاً دوقطبی داریم. فضای رسانه‌ای ما شامل طیفی از ضد‌دولتی تا به‌شدت ضد‌دولتی و در مقابل، به‌شدت طرفدار دولت است؛ مشابه آنچه در آمریکا و بعضی کشورهای اروپایی دیده می‌شود. همین مسئله باعث شکل‌گیری این نوع دوقطبی می‌شود؛ فضایی که در زندگی روزمره‌ی مردم وجود خارجی ندارد. در واکنش به پیشنهاد من برای گفت‌وگو، برخی می‌گفتند: این ناشی از ناامیدی اوست، چون گزینه‌ای دیگر ندارد و از رقبای سیاسی‌اش هراس دارد. برعکس، چنین اقدامی همواره بیانگر قدرت است، نه ضعف. من این پیشنهاد را در لحظه‌ای بسیار خاص مطرح می‌کنم؛ زمانی که به‌وضوح می‌توان دید افکار عمومی روزبه‌روز بیشتر علیه معترضان تغییر جهت می‌دهد. مردم جانشان به لب آمده؛ هم از راه‌بندان خیابان‌ها و هم از خشونت‌هایی که به‌ویژه در هفته‌های اخیر شاهدش بودند. من نظرسنجی‌ها را دنبال می‌کنم و این تغییر را به‌وضوح در آنها می‌بینم؛ و درعین‌حال باید پاسخی مسئولانه و جدی به بحران اجتماعی پیش رو بدهیم. نقش ما باید گسترده‌تر و پررنگ‌تر شود. و بی‌تردید باید پاسخ‌گوتر و مسئولانه‌تر عمل کنیم. به همین دلیل است که این پیشنهاد را مطرح می‌کنیم.
اتهاماتی درباره‌ی استفاده‌ی بیش از حد از زور توسط پلیس مطرح شده؛ پاسخ شما به این اتهامات چیست؟ شما از لزوم پاسخ‌گویی سخن گفتید؛ این پاسخ‌گویی در حوزه‌ی حقوق بشر چگونه تأمین می‌شود؟
در مقایسه با واکنش پلیس‌های مطرح اتحادیه‌ی اروپا، عملکرد پلیس صربستان تفاوتی چشمگیر دارد و اساساً قیاس‌پذیر نیست. نیروی پلیس در کشور ما بسیار خویشتن‌دار عمل کرد؛ آرام ماند و تقریباً به هیچ اتفاقی واکنشی نشان نداد. در ۲۸ ژوئن رسماً اعلام کردند که قصد دارند دست به اقدامات خشونت‌بار علیه پلیس بزنند. آنها این را اعلام کردند و نامش را چراغ سبز برای اقدام خود گذاشتند. پس از آن به نیروهای پلیس یورش بردند و در نظر داشتند رقبای سیاسی خود را نیز هدف قرار دهند. و پس از آن، دست‌کم چهار دفتر حزب حاکم را به آتش کشیدند. از طرف مقابل، چنین اتفاقاتی رخ نداد. و پلیس حتی در نووی‌ساد و والِوو، دو شهر مهم این کشور، مداخله‌ای نکرد. دخالت پلیس در عمل محدود به پس از حوادث بود و در همان حال، حداقلی‌ترین میزان زور به کار گرفته شد. آیا می‌توان نمونه‌های خاصی یافت که یکی دو نفر یا چند مأمور پلیس از قدرت و زور به شکل افراطی استفاده کرده باشند؟ شکی نیست که چنین اتفاقی هر جا ممکن است رخ بدهد، به‌ویژه بعد از نُه ماه. اگر تصاویر برخورد پلیس در شهرهایی چون برلین، لندن، بروکسل یا پاریس را کنار صحنه‌های بلگراد بگذارید، اساساً قابل مقایسه نیست. من به شیوهٔ عمل و خویشتن‌داری نیروهای پلیس‌مان افتخار می‌کنم. و به‌نظر من، با توجه به سطح بالای پرخاشگری معترضان، واقعاً یک معجزه است که در این نه ماه هیچ‌کس جانش را از دست نداد. امید ما این است که این روند، الگویی برای حل دموکراتیک و آرام تمامی این چالش‌ها باشد.
معترضان می‌گویند بخشی از اقداماتشان ناشی از اعتراض به یک نظام فاسد است. آیا صربستان کشوری فاسد است؟ آیا می‌توان گفت در این کشور فساد وجود دارد؟
بی‌گمان فساد پدیده‌ای جهانی است؛ در هر کشور و در هر نقطه‌ای از جهان می‌توان آن را یافت. و این ساده‌ترین موضوعی است که هر کسی می‌تواند به آن بچسبد و بگوید: بله، فساد وجود دارد. اما فارغ از این حرف‌ها، فساد زیادی وجود دارد و بی‌تردید باید بسیار جدی‌تر با آن مقابله کنیم. و من با تمام وجود متعهد و مصمم هستم که رهبری این مبارزه را بر عهده بگیرم. مشکل معترضان این است که می‌توانند هر حرفی که می‌خواهند بزنند. اما می‌دانید، خودشان هم می‌دانند که وُوچیچ هیچ حساب بانکی در خارج از کشور ندارد. هیچ حساب بانکی، آپارتمان یا ویلایی در خارج از کشور ندارم؛ تمام دارایی‌هایم بر اساس قانون در صربستان ثبت و اعلام شده و این موضوع بر همه روشن است. اما من کاملاً آماده‌ام انتقادها را در این زمینه بپذیرم، هر لایحهٔ مهمی را اصلاح کنم و با مشکل برخوردی جدی داشته باشم؛ اما فراموش نکنید که پرداختن به موضوعاتی از این دست، به قصد سرزنش و تمسخر، همیشه آسان‌ترین راه است. اما آیا کارهای زیادی برای انجام‌دادن باقی مانده است؟ بله، در آینده اقدام‌ها و اصلاحات بسیاری در پیش روی ماست. در روند پیوستن به اتحادیه‌ی اروپا، هیچ شکی نیست که این یکی از اصلی‌ترین مأموریت‌های ماست.
معترضان اکنون خواستار برگزاری انتخابات زودهنگام شده‌اند. آیا واقعاً انتخابات زودهنگام برگزار خواهد شد؟ به نظر شما چنین اقدامی می‌تواند شرایط را رو به جلو حرکت دهد؟
شبکهٔ یورونیوز حداقل دو برنامه را روی آنتن برد. در فوریه و مارس امسال. این نکته را حتی مجریان یورونیوز مطرح کردند، نه مهمانان برنامه‌های شما. می‌گفتند اگر در صربستان نیروهایی باشند که همه‌پرسی یا انتخابات وُوچیچ را قبول کنند، آن ماجرا پنج ماه پیش اتفاق افتاده. این‌طور مطرح می‌شد که آن افراد خائنانی واقعی محسوب خواهند شد؛ افرادی که عملاً بیشترین یاری را به او رسانده‌اند. بگذارید یادآور شوم، در دسامبر وقتی این ماجرا را آغاز کردند، من از همان ابتدا می‌دانستم که چیزی جز یک فریب بزرگ نیست. هدف ما این بود که تمام شروط و درخواست‌ها و مطالبات آنها را برآورده کنیم. و من به آنها می‌گفتم: ببینید، داریم انجامش می‌دهیم، آن را هم پیش بردیم، این یکی را هم عملی کردیم. آیا از نتیجه‌ی این روند خشنودید؟ پاسخشان این بود: نه، ما این مسیر را ادامه می‌دهیم؛ چون حالا موضوع بزرگ‌تر از ما و شماست. خب. به آنها گفتم: خب، اگر قصد دارید همه‌پرسی‌ای علیه من برگزار کنید، در عرض دو روز آماده خواهم بود. پاسخشان این بود: نه، چنین کاری خیانت است. این یک خیانت است. اگر کسی آن را قبول کند، ما ادامه نخواهیم داد. ما سیاستمدارها نیستیم. ما به سیاست نیازی نداریم. پس از آن، من پیشنهاد برگزاری انتخابات را دادم. آنها نیز همان موضع را تکرار می‌کردند. پس از گذشت شش ماه، وارد مرحله‌ای منظم‌تر شدیم تا اهداف اقتصادی را محقق سازیم و همه‌ی مسئولیت‌هایمان را در قبال برگزاری اکسپو ۲۰۲۷ انجام دهیم؛ زیرا باید همه‌ی کارها تا دسامبر ۲۰۲۶ به پایان برسد. کارهای زیادی پیشِ رو داریم، خیلی چیزها باید انجام شود. می‌دانید، باید گاهی هم کار کرد؛ زندگی که فقط برگزاری انتخابات پشت انتخابات نیست. و اکنون می‌گویند تنها راه‌حل، برگزاری انتخابات است. پیش‌تر از گفت‌وگو با من سر باز می‌زدند و می‌گفتند: شما اختیار قانونی لازم را ندارید. می‌گفتند: شما در این زمینه صلاحیت ندارید. پاسخ من این بود: من فقط قصد داشتم با شما گفت‌وگو کنم. و حالا تنها کسی که اختیار دارد من هستم. اختیار اعلام برگزاری انتخابات زودهنگام. آنها همچنان از گفت‌وگو با من سر باز می‌زنند، زیرا بر این باورند که نیرویی بیرونی مرا تحت فشار خواهد گذاشت تا انتخابات تازه‌ای اعلام کنم و صرفاً مطالباتشان برآورده شود.
آیا می‌توان از وجود یک اپوزیسیون مشروع سخن گفت؟ چرا که اپوزیسیونی متحد و شفاف عملاً قابل مشاهده نیست. آیا شما تنها فرد و تنها گزینه برای رهبری کشور هستید؟
البته که نه؛ من فقط برای یک سال، یا یک سال و نیم رئیس‌جمهور خواهم بود، نه بیشتر. رئیس‌جمهور و رهبری تازه‌ای بر سر کار خواهند آمد. من قصد ندارم هیچ قانونی از قانون اساسی را تغییر دهم یا وارد چنین بازی‌هایی شوم. واقعیت این است که در کنار عوامل متعدد دیگر، یکی از مهم‌ترین دلایل این اعتراض‌ها نارضایتی مردم از اپوزیسیون است. واقعیت این است که از نگاه بسیاری، این من هستم که مسبب مشکلات معرفی می‌شوم. نشست‌هایی در قالب گروه‌های متمرکز با منتقدان و مخالفان وُوچیچ داشتیم. اعضای احزاب حاکم. از نگاهشان، وُوچیچ یادآور محمدعلیِ افسانه‌ای است و در روزگار ما می‌شود او را با اوسیِک، بوکسور اوکراینی، مقایسه کرد. او در آن رینگ بیش از حد قدرتمند است. دنبال فردی هستیم که توانایی رویارویی و رقابت با او را داشته باشد. هدفمان این است که نفوذ و میزان کنترل خود را گسترده‌تر کنیم. باید شفافیت بیشتری داشته باشیم و همین را هم می‌خواهیم. ما برای بررسی موضوعات مختلف رفتیم و دیدیم. یکی از دلایل اصلی هم این است که در اپوزیسیون چنین چهره‌هایی وجود ندارند؛ اپوزیسیون فقط حول مخالفت با چیزی متحد شده است، نه حمایت از برنامه‌ای مشخص. وقتی از آنها درباره‌ی سیاست می‌پرسید، برنامه و پاسخی ندارند. وقتی سخن از اتحادیه‌ی اروپا به میان می‌آید، حتی حاضر نیستند از لوایحی که می‌تواند مسیر ما به سوی اتحادیه‌ی اروپا را هموار کند حمایت کنند. اگر از مخالفان درباره‌ی اتحادیه‌ی اروپا بپرسید پاسخشان این است: پولتان را می‌خواهیم، اما شما و ارزش‌هایتان را نه. من البته خودم نقدهای فراوانی به اتحادیه دارم، از موضوع تمامیت ارضی صربستان گرفته تا پرونده‌های دیگر. با این‌همه، تا روزی که بر سر کار باشم، صربستان قاطعانه در مسیر پیوستن به اتحادیه خواهد ماند و به انجام اصلاحات لازم متعهد خواهد بود. به‌تازگی دو لایحه‌ی رسانه‌ای را بر اساس قوانین اتحادیه تغییر داده‌ایم. در حال حاضر با دفتر نهادهای دموکراتیک و حقوق بشر (ODIHR)، سازمان امنیت و همکاری اروپا (OSCE) و اتحادیه‌ی اروپا (EU) همکاری می‌کنیم تا اصلاحاتی اساسی در لایحهٔ فهرست‌های رأی و سامانه‌ی ثبت رأی اعمال شود. پس از آن، اصلاح لایحه‌ی آژانس رسانه‌های الکترونیک در دستور کار قرار دارد؛ روندی که با نهایت جدیت و تلاش دنبال می‌کنیم. اینها پیش‌شرط‌های گشایش خوشه‌ی ۳ هستند که امید داریم تا پایان سال فراهم شوند.
بگذارید این پرسش را مطرح کنم: صربستان ۱۳ سال است که به‌عنوان نامزد در انتظار پیوستن به اتحادیه‌ی اروپا مانده است؛ دوره‌ای طولانی و فرساینده. اکنون شاهدیم که در بروکسل همه‌ی نگاه‌ها به اوکراین معطوف است و گفت‌وگوها درباره‌ی تسریع روند عضویت آن در اتحادیه جریان دارد، این موضوع چه احساسی در شما ایجاد می‌کند؟ آیا باور دارید که در اتحادیه‌ی اروپا اراده‌ای واقعی و صادقانه برای گسترش به منطقه‌ی بالکان غربی وجود دارد؟
باور دارم که در اتحادیه‌ی اروپا تغییراتی رخ داده، اما تمرکز اصلی همچنان بر اوکراین و مولداوی خواهد ماند، چون اروپایی‌ها معتقدند باید جلوی نفوذ بیشتر روسیه در خاک اروپا را بگیرند. ازاین‌رو تمرکز اصلی آنها بر اوکراین قرار گرفته است؛ به‌ویژه به‌سبب مشکلاتی که این کشور با آن دست به گریبان است و جبهه‌ی نبردش با روس‌ها. پس از آن، مولداوی و سپس بالکان غربی در دستور کار قرار می‌گیرند. درباره‌ی بالکان غربی مطمئن نیستم که تمامی کشورها همان میزان علاقه‌مندی قدرت‌های بزرگ را داشته باشند، اما از مشاهده‌ی چنین تغییری رضایت دارم. اخیراً با ملونی و رئیس‌جمهور ماکرون صحبت کردم و فکر می‌کنم آنها واقعاً علاقه‌مندند. تمرکز آنها صرفاً بر پیوستن صربستان نیست، بلکه بر روند همگرایی همه‌ی کشورهای بالکان غربی با اتحادیه‌ی اروپا متمرکزند. با این حال، درباره‌ی سایر کشورها یقین ندارم، و همان‌طور که می‌دانید دستیابی به چنین تصمیمی نیازمند اجماع همه‌جانبه است. ضرورت اصلی این است که دگرگونی را برای خویش و به انگیزه‌ی خودمان رقم بزنیم. البته اقدام‌های مشترک دیگری هم می‌توانیم پیش ببریم؛ از جمله تشکیل بازاری یکپارچه، منطقه‌ای بی‌مرز که در آن تجارت، انتقال سرمایه و رفت‌وآمد مردم با هیچ مانعی روبه‌رو نباشد. این دستاوردی است که باید پیش از برداشتن گام‌های بعدی به‌سوی پیوستن به اتحادیه‌ی اروپا محقق شود. کارهای زیادی پیشِ روی ماست و من کاملاً به این موضوع واقفم. با این حال، اگر سراغ هر بخشی از جامعه‌ی صربستان بروید، همین پاسخ را خواهید شنید. فرقی نمی‌کند به جمع ما بروید یا به اردوگاه اپوزیسیون؛ پاسخ‌ها یکسان است. ما کمی از این وضعیت خسته شده‌ایم و انتظار داریم روند پیوستن به اتحادیه‌ی اروپا خیلی سریع‌تر پیش برود.
در شرایط فعلی، سطح تعامل و گفت‌وگوی شما با رئیس‌جمهور پوتین چگونه است؟ و آیا باور دارید که در دوره‌ی ترامپ امکان برقراری صلح وجود دارد؟ به نظر شما، آیا پوتین واقعاً تمایلی جدی به این موضوع دارد؟
باور دارم که همه به صلح علاقه‌مندند. همیشه نمی‌توانم چیزهایی بگویم که خوشایند بروکسل باشد. برای نمونه، من سه سال و نیم است تأکید می‌کنم که شکست دادن روسیه آسان نخواهد بود. با این حال، برخی با صدای بلند می‌گفتند فقط مسئله‌ی زمان است تا روس‌ها را از خاک اوکراین بیرون کنیم و کار پایان یابد. پاسخ من این بود که چنین برداشتی واقع‌بینانه نیست، ولی کسی علاقه‌ای به شنیدن این دیدگاه‌ها نداشت. برخی مذاکراتی که با رئیس‌جمهور پوتین داشتم، به‌گمانم گفت‌وگوهایی شفاف و صریح بود. او از بعضی بخش‌ها خوشش نیامد و من هم از بخش‌هایی راضی نبودم، اما نمی‌خواهم آنها را به‌طور علنی بیان کنم.
آیا همچنان این مذاکرات را به‌صورت غیرعلنی با او پیش می‌برید؟
خیر، هیچ‌گاه مذاکره یا توافقی پنهانی نداشته‌ام. برخی افراد در اروپا این‌گونه گفت‌وگوها را پشت پرده انجام می‌دهند. من هیچ‌گونه ارتباط یا مذاکره‌ی پنهانی ندارم. همواره رویکرد من مبتنی بر شفافیت کامل بوده است. تنها یک بار در سه سال و نیم اخیر چنین اقدامی انجام دادم و فکر می‌کنم همه‌ی اروپا ناظر آن بود. هرکس نقد یا نظری بر آن داشت، اما وقتی خودشان حرف می‌زدند، آن شفافیت وجود نداشت. با این‌همه، این ابتکار را بسیار مهم می‌دانم. ما هنوز وارد نقطه‌ی بی‌بازگشت یا اوج درگیری‌های گسترده نشده‌ایم، اما به‌نظرم در دو، سه یا چهار ماه آینده می‌توانیم به آن مرحله برسیم.
بسیار خوب. آقای رئیس‌جمهور وُوچیچ، از اینکه امروز در یورونیوز همراهمان بودید بسیار سپاسگزارم.
از حضورتان بسیار سپاسگزارم و امیدوارم به‌زودی دوباره شما را ببینیم متشکرم. بهترین‌ها را برایتان آرزومندم. متشکرم.
