این تجاوز، در فاصله سه کیلومتری از شهرک «آلونی حَبَشان» در شرق بلندی‌های جولان اشغالی رخ داد. نیروهای ارتش اسرائیل پس از اعزام به محل، چند خودروی عبوری را متوقف کردند و افراد حاضر به سرعت به داخل خاک اسرائیل بازگشتند. سپس، شرکت‌کنندگان برای بازجویی به پلیس فراخوانده شدند.
این رویداد تازه‌ترین نشانه از تشدید اقدامات افراطی شهرک‌نشینان اسرائیل است که از زمان آغاز جنگ غزه افزایش یافته است. گروهی که خود را «پیشگامان بشان» می‌نامد ــ برگرفته از نام کتاب مقدس برای منطقه جولان ــ در ویدئویی دیده شدند که تابلوهایی برای شهرکی به نام «ناوی حَبَشان» نصب می‌کردند و از آن به‌عنوان مراسم سنگ‌بنای این پایگاه یاد می‌کردند. این گروه در آوریل ۲۰۲۵ تشکیل شده و خود را بخشی از جنبش مذهبی-ملی‌گرای تندرو معرفی می‌کند که هدف آن «بازگشت یهودیان به سرزمین‌های تاریخی» عنوان شده است.
این اقدام تحریک‌آمیز در حالی صورت می‌گیرد که ارتش اسرائیل پیش‌تر حضور خود را در ۹ نقطه در جنوب سوریه افزایش داده است. همچنین این حادثه یادآور رخدادی مشابه در سپتامبر ۲۰۲۴ است که گروهی از شهرک‌نشینان از مرز شمالی عبور کرده و وارد خاک لبنان شدند. در آن زمان ارتش اسرائیل ابتدا این تجاوز را تکذیب کرد اما بعدا تایید کرد که شهرک‌نشینان چندین متر از «خط آبی» در نزدیکی روستای مارون‌الرّاس عبور کرده بودند و سپس توسط نیروها پراکنده شدند. آن گروه توسط جنبش «اوری تْسافون» هدایت می‌شد؛ یک سازمان صهیونیستی مذهبی که از استقرار در جنوب لبنان به‌عنوان بخشی از «سرزمین تاریخی یهود» حمایت می‌کند.
ایده «اسرائیل بزرگ»
عصمت منصور، کارشناس امور اسرائیل، در گفت‌وگو با نشریه العربی الجدید می‌گوید این گروه‌ها عمدتا از اعضای «جوانان تپه‌نشین» تشکیل شده‌اند؛ شهرک‌نشینان افراطی کرانه باختری که به ایجاد پایگاه‌های غیرقانونی و حمله به فلسطینیان شهرت دارند. به گفته او، این گروه به ایده «اسرائیل بزرگ» یا «ارض اسرائیل» معتقد است که شامل کرانه باختری، غزه و بخش‌هایی از اردن، لبنان و سوریه می‌شود؛ سرزمین‌هایی که از نظر آنان بخشی از اسرائیل کتاب مقدس است.
او افزود که این ایدئولوژی از تفاسیر دینی و تاریخی تغذیه می‌شود و نهادهایی مانند دانشگاه «آریل» نیز با تثبیت این روایت‌ها به آن دامن می‌زنند. منصور تاکید کرد که این اقدام بخشی از جنبش گسترده‌تر شهرک‌سازی است که از حمایت احزاب و جناح‌های افراطی در اسرائیل برخوردار است.
به گفته منصور «ایدئولوژی آن‌ها از شرایط سیاسی موجود تغذیه می‌کند. آن‌ها مواضع حمایتی دولت ترامپ و آشفتگی اوضاع سوریه را فرصتی برای گسترش شهرک‌سازی می‌دانند. از نگاهشان، این لحظه مناسبی است تا حضور خود را در مناطقی که بخشی از تاریخ خود می‌دانند تثبیت کنند.» او هشدار داد که ساخت شهرک‌ها طبق حقوق بین‌الملل «جنایت جنگی» محسوب می‌شود، حتی اگر اسرائیل و آمریکا تفسیر دیگری ارائه دهند.
سیاست استعماری اسرائیل
هاله شعیبی، تحلیلگر بین‌المللی در دانشگاه بیرزیت، اعتقاد دارد که هدف این گروه تغییر موازنه جمعیتی در جولان و جنوب لبنان است؛ از طریق جذب اسرائیلی‌ها برای اسکان در این مناطق، ساخت شهرک‌های جدید و ترویج ایدئولوژی مذهبی گسترش‌طلبانه. او در این خصوص می‌گوید: «واضح است که آنچه شاهدش هستیم شباهت زیادی به سیاست‌های استعماری دارد که به دنبال تغییر واقعیت جمعیتی و جغرافیایی منطقه است. این سیاست‌ها نقض آشکار حقوق بین‌الملل به‌ویژه کنوانسیون چهارم ژنو است.»
بر اساس این کنوانسیون، انتقال جمعیت غیرنظامی به سرزمین‌های اشغالی «جنایت جنگی» محسوب می‌شود. سازمان‌های بین‌المللی از جمله عفو بین‌الملل و دیده‌بان حقوق بشر نیز این اقدام را محکوم کرده‌اند و یادآور شده‌اند که شهرک‌سازی‌ها تنش‌ها را افزایش داده و تلاش‌های صلح را تضعیف می‌کند. همچنین، قطعنامه ۲۳۳۴ شورای امنیت سازمان ملل و دیگر بیانیه‌های این نهاد بارها شهرک‌سازی اسرائیل را نقض حقوق بین‌الملل دانسته‌اند.
سیاست‌های نتانیاهو
بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل در هفته‌های اخیر آشکارا بر وابستگی روحی و سیاسی خود به پروژه «اسرائیل بزرگ» تاکید کرده و گفته است شخصا در حال اجرای آن است. او این پروژه را به معنای گسترش اسرائیل از «وادی العریش» تا رود فرات توصیف کرده است.
نتانیاهو در یک سخنرانی علنی، با افتخار به ارتباط پدرش با زئیو ژابوتینسکی (از بنیانگذاران صهیونیسم که به خشونت حداکثری علیه فلسطینیان باور داشت) اشاره کرده و خود را ادامه‌دهنده راه او معرفی کرده است. او خود را «ژابوتینسکی جدید» می‌داند؛ کسی که ماموریت دارد پروژه صهیونیسم را با تحقق «اسرائیل بزرگ» کامل کند.
بنیامین نتانیاهو اکنون معتقد است فرصت تاریخی بی‌سابقه‌ای برای اجرای سریع این طرح فراهم شده است؛ به‌ویژه پس از تحولات سوریه و جنگ‌های غزه و لبنان. او از حضور ترامپ در کاخ سفید به‌عنوان «هدیه‌ای» یاد می‌کند که باید حداکثر استفاده را از آن برد.
نخستین اقدامات نتانیاهو پس از بازگشت ترامپ به قدرت، شکستن آتش‌بس در غزه، آغاز جنگ علیه ایران و گسترش در سوریه پس از حمله به لبنان بود. او عملا در حال تدوین «قواعد جدید درگیری» است که بر اساس آن اسرائیل خود را آزاد می‌داند هر زمان که بخواهد حریم زمینی و هوایی کشورهای منطقه را نقض کند.
نتانیاهو خود را ماموریتی الهی می‌داند: توانمندسازی «قوم برگزیده» و تسلط آن‌ها بر قلب خاورمیانه از طریق ترسیم دوباره مرزها با «خون و آتش». او بارها گفته است: «آنچه در غزه انجام می‌دهیم، در سراسر خاورمیانه طنین‌انداز می‌شود» و خطاب به همسایگان از قاهره تا آنکارا و تهران هشدار داده است که اسرائیل در راه است و هیچ‌چیز جلوی آن را نخواهد گرفت.
حمایت پنهانی دولت اسرائیل؟
ایماد ابوعواد، کارشناس امور اسرائیل، نیز بر این باور است که نشانه‌هایی وجود دارد که دولت اسرائیل ممکن است در سکوت از این گروه حمایت کند تا راه را برای ایجاد شهرک‌های جدید در خارج از بلندی‌های جولان هموار سازد. او گفت چنین حمایتی می‌تواند شامل تامین مالی پنهانی، کوتاه کردن روندهای اداری یا تغییر مقررات محلی برای تسهیل ساخت شهرک‌ها باشد.
به گفته او «این همان مکانیسم‌هایی است که می‌تواند یک فضای حقوقی و سیاسی مساعد برای تثبیت پایگاه‌های جدید ایجاد کند.»
ابوعواد همچنین توضیح داد که اکنون خانواده‌هایی از شهرک‌های کرانه باختری و جولان قصد دارند در بخشی از خاک سوریه که تاکنون شهرک‌نشینان به آن ورود نکرده‌اند ساکن شوند. او افزود: «این مناطق هرگز خالی از سکنه نبوده‌اند؛ جوامع بومی در آن زندگی می‌کنند و همین مسئله حساسیت ویژه‌ای به این مناطق داده است.»
او گفت این حرکت بخشی از پروژه‌ای ایدئولوژیک است که شهرک‌سازی را «ماموریتی الهی» برای تحقق «اسرائیل بزرگ» می‌داند و هدف آن تثبیت سلطه یهودیان بر منطقه است.
واکنش‌ها و پیامدها
کارشناسان معتقدند این تحولات می‌تواند روابط شکننده میان سوریه و اسرائیل را بیش از پیش تیره کند. به گفته ابوعواد «وقتی بنیامین نتانیاهو از ایده اسرائیل بزرگ سخن می‌گوید، در واقع پیامی به کشورهای عربی می‌فرستد که مساله فلسطین را کنار بگذارند.»
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
او هشدار داد که ادامه این روند می‌تواند جریان غالب سیاسی در اسرائیل را بیش از پیش تقویت کند؛ جریانی که معتقد است تنها از طریق قدرت نظامی و سیاسی می‌توان اهداف توسعه‌طلبانه را محقق کرد.
