نتایج یک پژوهش مشترک میان دانشگاه بیله‌فلد آلمان و دانشگاه وارویک انگلستان نشان می‌دهد که مصرف کافئین در ساعات صبح می‌تواند خلق‌وخو را به میزان قابل‌توجهی بهبود بخشد و احساس شادی و شادابی را تا بیش از دو ساعت افزایش دهد.
طبق یافته‌های این مطالعه که در نشریه «گزارش‌های علمی» (Scientific Reports) منتشر شد، اثر محسوس این احساس خوشی در ساعات صبح برجسته‌تر از ساعات دیگر روز بود و در زمینه افزایش احساس رضایت کلی و کاهش غم، هم تاثیر خفیف‌تری مشاهده شد.
به گزارش نیویورک‌پست، برای این تحقیق، ۲۳۶ جوان آلمانی به مدت چهار هفته روزانه هفت بار از طریق گوشی به پرسشنامه‌ای درباره میزان مصرف کافئین و وضعیت خلقی خود در ۹۰ دقیقه گذشته پاسخ دادند. نتایج نشان داد حال‌وهوای شرکت‌کنندگان در صبح‌هایی که کافئین مصرف کرده بودند، در مقایسه با همان ساعات در روزهایی که هنوز کافئین دریافت نکرده بودند، به شکل محسوسی بهتر بود.
به گفته پژوهشگران، اثر تقویت‌کننده خلق‌وخو ناشی از مصرف صبحگاهی کافئین به تاثیر این محرک بر گیرنده‌های آدنوزین مربوط می‌شود. کافئین با مسدود کردن گیرنده‌های آدنوزین عمل می‌کند که می‌تواند فعالیت دوپامین را در نواحی کلیدی مغز افزایش دهد؛ اثری که پژوهش‌ها آن را با بهبود خلق‌وخو و افزایش هوشیاری مرتبط دانسته‌اند.
پژوهش‌های موجود نشان می‌دهند که مصرف حدود ۷۵ میلی‌گرم کافئین‌ــ معادل یک فنجان قهوه‌ــ هر چهار ساعت یک بار می‌تواند به بهبود خلق‌وخو در طول روز کمک کند. در کل توصیه می‌شود مصرف کافئین از ۴۰۰ میلی‌گرم در روز (تقریبا چهار فنجان قهوه) فراتر نرود.
بنا بر اعلام دانشکده پزشکی دانشگاه جانز هاپکینز، قهوه افزون بر تاثیر مثبت بر احساس شادابی، سرشار از آنتی‌اکسیدان‌هایی است که می‌توانند التهاب داخلی بدن را کاهش دهند و در برابر بیماری‌های مزمن نقش محافظتی داشته باشند. کارشناسان بر این باورند که پلی‌فنول‌های موجود در قهوه قادرند از سد خونی‌ــ‌مغزی بگذرند و بر سیستم عصبی آثار ضدالتهابی داشته باشند و حتی رشد سلول‌های عصبی (نوروجنزیس) را تقویت کنند؛ فرایندی که در نهایت به کاهش خطر اختلالات شناختی و عاطفی منجر می‌شود.
مطالعات همچنین نشان می‌دهد که مصرف‌کنندگان منظم قهوه ممکن است کمتر در معرض ابتلا به دیابت نوع ۲، بیماری قلبی، زوال عقل، پارکینسون و حتی سرطان روده بزرگ قرار گیرند.
پژوهشگران در مطالعه اخیر این را بررسی کردند که آیا تاثیر کافئین میان افراد متفاوت است یا نه. آن‌ها انتظار داشتند افرادی که اضطراب بیشتری دارند، پس از مصرف کافئین تغییرات منفی در حال روحی خود گزارش کنند. جاستین هاخنبرگر، نویسنده این مطالعه از دانشگاه بیله‌فلد، دراین‌باره گفت:«ما از اینکه میان افرادی با سطح مصرف متفاوت کافئین یا درجات گوناگون افسردگی، اضطراب یا مشکلات خواب هیچ تفاوتی مشاهده نکردیم، تا حدی شگفت‌زده شدیم. ارتباط میان مصرف کافئین و احساسات مثبت یا منفی در همه گروه‌ها تقریبا یکسان بود.»
هاخنبرگر یادآور شد که همه شرکت‌کنندگان در این پژوهش مصرف‌کنندگان دائمی کافئین بودند.
با این حال از آنجا که کافئین اعتیادآور است، روشن نیست حس مثبت گزارش‌شده در این مطالعه ناشی از رفع علائم نرسیدن کافئین به بدن (پس از ساعات طولانی خواب شب که طی آن قهوه مصرف نمی‌شود) با نوشیدن یک فنجان قهوه بود یا خیر، زیرا حتی افراد با مصرف متوسط کافئین نیز ممکن است دچار نشانه‌های خفیف ترک شوند که با نوشیدن اولین فنجان قهوه ناپدید می‌شود. این وابستگی یکی از جنبه‌های منفی کافئین به شمار می‌رود و در کنار آن می‌تواند مشکلاتی مانند بی‌خوابی، تپش قلب و ناراحتی‌های گوارشی هم ایجاد کند.
همانند بسیاری از امور، زمان‌بندی اهمیت زیادی دارد و اندکی تاخیر در کسب این لذت صبحگاهی هم می‌تواند به سود ما باشد. کارشناسان توصیه می‌کنند برای حفظ حس خوشایند ناشی از کافئین، بهترین زمان نوشیدن نخستین فنجان قهوه ۶۰ تا ۹۰ دقیقه پس از بیدار شدن است؛ زمانی که سطح هورمون کورتیزول‌ــ که با واکنش «جنگ یا گریز» مرتبط است‌ــ به اوج رسیده و آرام‌آرام رو به کاهش است و کافئین باعث بر هم خوردن تعادل بدن نخواهد شد.
